KLANTREACTIE
"Anne-Marie beheerst de allerbelangrijkste basis van de tekst-schrijver: ze luistert, pikt signalen snel op, staat open voor opbouwende kritiek en adviezen en heeft een kritische instelling. Een vrouw met kwaliteit!"
Groot, groter, grootst had ik ook kunnen zeggen. Of mooi, mooier, mooist. Druk, drukker, drukst. Nat, natter, natst. Enzovoort. Op onze excursiedag in de omgeving van Datong in Noord-China was het allemaal van toepassing. We startten met de grotten van Yungang, waar ruim 50.000 boeddhabeelden op ons wachtten. Van enkele centimeters groot tot 17 meter hoog, te zien in meer dan 250 tempels, nissen en grotten van verschillende afmetingen, sommige voorzien van prachtige wandschilderingen. De oudste beelden werden al rond het jaar 500 in de rotsen uitgehouwen.
Uh, wát is de attractie?
Gids Jack vertelde en wij keken onze ogen uit. Dat deden overigens meer mensen, maar dan naar ons in plaats van naar de boeddha’s. We stonden zo geboeid naar Jack te luisteren en het was dusdanig druk om ons heen, dat we het eerst niet eens goed in de gaten hadden. Een man voegde zich bij ons en werd door zijn familie op de foto gezet. Meer familieleden kwamen erbij, die ook allemaal vereeuwigd moesten worden. Toen we goed en wel doorkregen wat er gebeurde, waren we te confuus om er iets van te zeggen. Maar Jack greep in, joeg ze weg en zei tegen ons: ‘volgende keer gewoon zeggen, one picture one dollar!’. Zo, ook weer opgelost.
Natuurgeweld, bodemschatten en andere rarigheden
Tegen het eind van onze bezoek was een regenjas geen overbodige luxe geweest. Bij de lunch begon het vervolgens uit de hand te lopen, zodat we na het eten dankbaar de paraplu van de chauffeur accepteerden om iets minder nat bij de auto aan te komen. De ergste regen kregen we onderweg naar de volgende bezienswaardigheid. Boffen! De lunch was heerlijk, zoals alles wat we in China hebben gegeten trouwens. Omnomnom! Jack had vier verschillende gerechten voor ons besteld, dus we konden helemaal los met onze stokjes (ahum).
Wat in de omgeving van Datong onderweg opvalt zijn de ontelbare vrachtwagens met steenkool. Het was weekend en rustig op de weg, maar op weekdagen zorgen die transporten voor files tot wel 100 km. Ook om luchtvervuiling staat Datong trouwens bekend. Én om het slopen van een authentieke en aantrekkelijke stadswijk, om die vervolgens te vervangen door nieuw-oudbouw, zodat het geheel er uit gaat zien als in 1500.
Kijken, kijken, (soms) wel kopen
De Sakyamuni Pagode of Fogong Tempel was onze volgende bestemming, de oudste pagode van China die helemaal van hout is. Geen spijker, schroef of kram zit erin. Gebouwd in 1056, met complexe houtverbindingen. Indrukwekkend hoor! Niet alleen de gebouwen bezichtigen we, we kijken natuurlijk ook naar de mensen. Daarbij scheelt het dat zij ons vaak zo uitgebreid aan- en nastaren, want dan voel je je toch wat minder bezwaard als je foto’s gaat maken. Ondertussen liepen we stevig achter op schema, mede doordat onze twee mede-excursiegangers allerlei boeddha- en andere beelden wilden kopen en daarbij steeds Jacks expertise en onderhandelingskwaliteiten inschakelden. Die had natuurlijk nee kunnen zeggen en ze tot spoed kunnen manen, maar dat doen Chinezen niet. Die zeggen namelijk nooit nee wanneer je ze iets vraagt.
Staaltje menselijk vernuft
Tot slot op naar de Xuankong Si tempel, beter bekend als het hangende klooster van Datong. Dit houten tempelcomplex is gebouwd tegen een heilige berg, omstreeks het jaar 500 door één monnik! Logischerwijs is het een drukbezochte bezienswaardigheid. Je loopt in file en er hangen bordjes met teksten als ‘Be polite and friendly’ om duwen en trekken te voorkomen. Chinezen zijn namelijk gewend om voor te dringen. Die kunst beheersen ze tot in de perfectie. Een ander leuk bordje is ‘No burning’, want ja, ook hier is alles van hout. De brandslang die we opgerold in een hoekje zagen liggen boezemde in dat opzicht weinig vertrouwen in, want water was in geen velden of wegen te bekennen. Toen we allemaal zakjes zand zagen staan werden we dan ook een stuk geruster ;-). Ondertussen was het ver na sluitingstijd (zie ook ‘Jack en Tim’), maar net zo als ‘nee’ zeggen uit den boze is, is het blijkbaar ook not done om de bezoekers erop te attenderen dat het tijd is om op te stappen. Dus zo komt het dat wij ook foto’s hebben van het tempelcomplex zónder mensen erop :-)