Langs de weg

Mongolië is 37 keer zo groot als Nederland en heeft ongeveer 3 miljoen inwoners, waarvan de helft in Ulan Bataar woont. Er loopt een weg van oost naar west door het hele land en inmiddels zijn alle provincies, behalve de vier meest westelijke, daarop aangesloten. Los van deze weg zijn er nog een paar verhard, de rest is onverhard. Beide soorten kennen diverse gradaties, die we allemaal uitgebreid hebben ervaren.

Op de asfaltweg kun je soms wel meer dan 100 rijden (of dat mag weet ik eigenlijk niet), maar meestal lukt dat lang niet vanwege de enorme variatie aan oneffenheden en gaten. En dat remt flink af. Maar ook weer niet altijd want het is niet druk op de weg, dus kun je om de gaten heen slalommen. De linkerbaan is toch vrij. Desondanks is het voor iedereen handig dat grote gaten zijn aangegeven met wit-rode paaltjes. 

Vrachtverkeer is er niet veel. We zagen wat grotere vrachtwagens met bouwmateriaal en veel auto's die helemaal volgeladen waren met wol, uitpuilend aan alle kanten. Verder vooral veel terreinachtige auto's/busjes voor de toeristen en kleine Russische busjes/pickup-truckjes die de Mongoolse bevolking overal voor gebruikt. We reisden dit deel met meerdere mensen die allemaal individueel geboekt hadden en die waren samengevoegd tot een groepje van negen, plus twee chauffeurs en een gids, verdeeld over twee busjes. Wij hadden wederom het busje met de roze veloursbekleding. En met topchauffeur (v)!

Wie langs de weg zit, moet af en toe eten en ook hier kan dat. Maar dan anders. Tijdens onze eerste stop belandden we meteen volop in de Mongoolse keuken waarin (schapen)vlees een flinke rol speelt. 'Veilig' groentensoep bestellen werd voor een aantal mensen dan ook een bijzondere ervaring. Heeel veeel schapenvlees en verder wat stukken aardappel, wortel en kool. Wat op bloemkool leek bleken stukken vet te zijn. Ook was dit de eerste ervaring met het gat-in-de-grond-met-plank-erover-toilet. Tsja, even wennen dus.

Verkeersborden zie je nauwelijks en routeborden zijn helemaal zeldzaam. Op die grote weg kun je je dat nog voorstellen, maar daarbuiten kom je ze helemaal niet meer tegen en hoe vind je dan je bestemming? Als de weg onverhard is, zie je niet één spoor, maar een heleboel. De bandensporen worden steeds dieper, de gaten groter, stenen moeten worden ontweken en er ontstaat een nieuw spoor. En nog een. En nog een. En ....

Langs de weg zie je ook mensen (kinderen vooral) die bessen e.d. verkopen. En airag, gefermenteerde paardenmelk. Niet met een kraampje ofzo, maar gewoon met een potje in de hand in de berm en met de airag in colaflessen. De airag is de voornaamste reden om paarden te houden, werd ons verteld. Die kuddes zie je dan ook, net als geiten, schapen, koeien en yaks. In totaal lopen er zo'n 70 miljoen van rond in Mongolië.

Wat je verder langs de weg ziet zijn gers. Soms alleen, soms in kleine groepjes. met zo'n Russisch busje erbij en altijd wel met een brommer.
Dode dieren kom je ook tegen. De kuddes steken natuurlijk over en stoppen doen de chauffeurs alleen als het niet anders kan. Ze toeteren liever. Dode dieren blijven liggen. Sowieso, want opruimen of begraven is er niet bij met zulke enorme oppervlaktes. Bij de nomadenfamilie zagen we dan ook overal botten liggen en schedels. Ook om een andere reden begraven ze niet. In het boedhisme betekent dat ontheiliging van de grond

Stroom is buiten Ulan Bataar allemaal boven de grond (als het er al is), dus dat zie je ook. De palen bestaan overal uit twee delen, een betonnen paal in de grond, met boven de grond daaraan vastgemaakt een houten paal. Rot niet weg op deze manier en is ook gemakkelijk om te vervangen. Verder is alles 'natural toilet'. Achter een bosje zitten is er niet bij, dus zie je zo nu en dan iemand gehurkt zitten. Al naar gelang de behoefte aan privacy iets dichterbij de weg of iets verder er vanaf. Een keer hebben we een lifter meegenomen en ergens in the middle of nowhere afgezet. Héél in de verte zagen we een wit vlekje. Hij was bijna thuis :-)

Lekke banden zie je natuurlijk ook regelmatig en tot slot de övöö, een soort heilige plek, vaak met blauwe gebedssjaaltjes, stokken en gestapelde stenen. En dan heb ik het nog niet eens over het landschap zelf gehad ...